یاتاقان زدن چیست؟

قسمتی از موتور به نام یاتاقان وجود دارد که بین میل لنگ و دسته پیستون قرار می‌گیرد. در هنگام چرخش این قطعات، یاتاقان به عنوان یک المان مهم در میان آنها قرار دارد و از ایجاد اصطکاک بین آنها جلوگیری می‌کند. همچنین روغن موتور و یاتاقان، وظیفه دارند تا با کاهش اصطکاک بین قطعات موتور، عمر و کارایی موتور را افزایش دهند.

وجود عیوب و خرابی‌های در عملکرد یاتاقان موتور، یکی از مهمترین و پراهمیت‌ترین عیوب خودرو محسوب می‌شود. در صورتی که زمان و توجه کافی در رفع عیب نشان داده نشود، می‌تواند به خسارات جدی در موتور منجر شود. در برخی موارد، خرابی به حدی شدید می‌شود که موتور ماشین دیگر روشن نمی‌شود. در چنین شرایطی، موتور خودرو باید به صورت کامل باز شده و یاتاقان آسیب‌دیده تعویض شود. در این مقاله قصد داریم علل و نشانه های یاتاقان زدن موتور را بررسی کنیم و اطلاعاتی در این زمینه به شما ارائه دهیم. با ما همراه باشید.

یاتاقان زدن ماشین به چه معناست ؟

اصطلاح “یاتاقان زدن”  به معنای نقص در کارکرد یاتاقان است که برای حرکت چرخشی موتور خودرو بسیار مهم است. یاتاقان، بخشی اساسی از سیستم چرخشی موتور خودرو به شمار می‌آید و از تماس بین قطعات فلزی که در حال حرکت و چرخش هستند، جلوگیری می‌کند. عملکرد یاتاقان باعث می‌شود که حرکت قطعات روان‌تر و سریع‌تر انجام شود. یاتاقان، میل‌لنگ را در لایه‌ای از روغن نگه‌داری می‌کند که اجازه می‌دهد به‌راحتی و بدون سایش با سطوح دیگر حرکت کند. اگر لایه روغن بین یاتاقان و میل‌لنگ شکل نگیرد، ممکن است سایش بین فلزات اتفاق بیافتد و با اصطکاک مداوم، دما بالا برده و لایه‌های یاتاقان پوسیده و در نهایت ممکن است ذوب شوند. این نقص که می‌تواند باعث آسیب و استهلاک قطعاتی مانند میل‌لنگ شود، به عنوان “یاتاقان زدن” شناخته می‌شود.

رولبرینگ کروی 22211CAC3W33

از کجا بفهمیم ماشین یاتاقان زده است؟ 

اگر خودروی شما در حالت استارت است و سوئیچ باز هست اما موتور آن روشن نمی‌شود، ممکن است  یاتاقان‌های خودرویی شما خراب شده‌اند و باعث عدم دوام و عملکرد صحیح آن شده‌اند. همچنین، اگر صدای تق تقی در موتور خودرویتان شنیده می‌شود و با افزایش دور موتور شدیدتر می‌شود، احتمالاً عملکرد یاتاقان موتور خودرویتان خراب شده‌اند، امّا لازم به ذکر است که در برخی موارد، صداهای غیرعادی دیگری نیز ممکن است علت عدم عملکرد صحیح موتور باشند. زمانی که این صدا را متوجه می‌شوید، بهتر است از خودرو استفاده نکنید تا خسارات کمتری را به آن بزنید. برای بررسی و تعمیر عیب، بهترین کار این است که اقدام به بازدید از تعمیرکار و کارشناس مجرب خودرویی که به آن اعتماد دارید، نمایید.

خودروی شما دارای نشانگر‌های هشدار مختلفی است؛ نشانگر چک کردن سطح روغن یکی از آنهاست. اگر چراغ نشانگر سطح روغن روشن شده باشد، نیاز به آن نباید فقط به خاطر خرابی یاتاقان باشد؛ بلکه بهتر است سطح روغن خودرو را هم بررسی کنید تا شانسی برای جلوگیری از خسارت جدی به موتور داشته باشید.

اگر یاتاقان‌های خودرو دچار خرابی شده باشند، خودروی شما عملکرد درستی نخواهد داشت و توانایی پیشرفت و کشش نواحی اولیه را از دست می‌دهد، بنابراین بهتر است برای بررسی و تعمیر یاتاقان‌های خودرو، به یک تکنسین ماهر مراجعه کنید.

علائم و نشانه‌هایی که در بالاتر به آن اشاره شد ممکن است به دلایل دیگری نیز اتفاق بیافتد. بنابراین بهتر است به صورت دوره‌ای خودروی خود را به واسطه افراد متخصص در این زمینه مورد بررسی قرار دهید تا از خسارات بیشتر جلوگیری کنید.

علت یاتاقان زدن چیست؟

قطعاتی که از یاتاقان ساخته می‌شوند، مانع از اصطکاک اجزای موتور می‌شوند. با از بین رفتن این قطعات، قطعات موتور هنگام حرکت با یکدیگر تماس پیدا می‌کنند و ممکن است دچار مشکل شوند. دلایل مختلفی می‌تواند باعث ایجاد این مشکل در موتور شود: 

۱. استفاده از روغن‌های نامناسب: استفاده از روغن موتور با کیفیت پایین و عدم تعویض به موقع آن می‌تواند باعث رسوب جرم روغن در دستگاه شود. علاوه بر این، عملکرد یاتاقان درست انجام نشده و روغن کاری به‌شکل مناسب انجام نمی‌شود که ممکن است باعث بروز یاتاقان زدن در موتور شود.

۲. افزایش دمای موتور: در صورت کمبود آب و خراب شدن فن، دمای موتور افزایش خواهد یافت. هنگامی که یاتاقان‌ها زیاد گرم شوند، قادر به انجام وظیفه به‌درستی نمی‌باشند و این ممکن است باعث بروز  اختلال در یاتاقان و خودرو شود.

۳. فرسایش قطعات: احزا و قطعات کهنه  ممکن است وظیفه خود را به‌درستی انجام نداده و بستری برای اختلال در سیستم موتور خودرو فراهم کنند.

۴. خراب شدن پمپ روغن: استفاده از روغن با کیفیت مناسب و تعویض آن به‌موقع می‌تواند تا میزان زیادی از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند.

۵. رانندگی غیرعادی: رانندگی با سرعت بیش از حد سبب فشار زیاد به موتور و پیش‌زمینه خرابی قطعات آن خواهد شد. افزایش دور موتور در زمان‌های متفاوت به قطعات موتور صدمه وارد می‌کند و ممکن است باعث خرابی آنها شود.

۶. اخلاط آب و روغن 

نقص در عملکرد واشر سر سیلندر و نشت آب خنک کننده سیلندرها می‌تواند باعث اخلاط آب و روغن شود. این مشکل موجب کاهش خاصیت لغزندگی روغن شده و می‌تواند با عوارضی همچون نقص در کار یاتاقان همراه باشد.

یکی از دلایل اصلی مشکل در یاتاقان، افزایش اصطکاک قطعات به دلیل افزایش دمای موتور است. این می‌تواند به دلیل چند علت مانند خرابی رادیاتور، کاهش حجم آب موتور یا قفل شدن ترموستات رخ دهد. اما با دقت به این موارد و انجام تعمیرات لازم در این قطعات می‌توان از یاتاقان زدن موتور جلوگیری کرد.

۷. پایان عمر مفید یاتاقان

همانند بسیاری از قطعات خودرو دیگر، یاتاقان‌ها نیز عمر مفید دارند. پس از پایان مدت استفاده مشخص، این قطعات به خطر خوردگی و آسیب دیدن بیشتری از قبل قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، برای جلوگیری از داشتن مشکلات با یاتاقان خودرو، توصیه می‌شود که هر ۱۰۰٫۰۰۰ کیلومتر، یکبار آن را تعویض کنید.

نشانه های یاتاقان زدن چیست

صدای واضح برخورد دو فلز به یکدیگر زمانی که موتور روشن است، از نشانه های یاتاقان زدن است. این صدا در بالاتر از 1200 دور قابل شنیدن است و ممکن است در دورهای آرام به گوش نرسد. یاتاقان‌ها اغلب باعث آسیب دیدن میل لنگ می‌شود که در صورتی که به میزان کمی خرابی داشته باشند می‌توان به واسطه تراشکاری آنها را تعمیر کرد. با این حال، در صورتی که صدمه‌های جدی بر روی میل لنگ یا یاتاقان‌ها وجود دارد، لازم است آنها را تعویض کنید.

همچنین، این مشکل می‌تواند با روشن ماندن و چشمک زدن چراغ روغن، استارت نخوردن و روشن نشدن خودرو، صدای تق تق مانند از موتور، و افت قدرت و راندمان موتور، همراه باشد. همه‌ی این نشانه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از خرابی دیگر قطعات موتوری خودرو باشد که برای جلوگیری از خسارت‌های بیشتر بهتر است سریعاً به یک تعمیرگاه مراجعه کنید.

سوالات متداول 

یاتاقان موتور چیست؟

یاتاقان یا بیرینگ، اجزای حیاتی در موتورهای داخل سوز هستند که با توجه به نوع و سایز آن‌ها، به حرکت روان موتور و همچنین کاهش اصطکاک بین قطعات کمک می‌کنند. یاتاقان به صورت دوقلویی در طراحی موتور بکار می‌روند و هر کدام دارای دو حلقه فلزی هستند که با مواد روغنی در میان آنها حرکت می‌کنند.

چطور از یاتاقان زدن موتور جلوگیری کنیم؟

این موضوع می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در نوع و سایز یاتاقان، فشار روغن، آلودگی، ورود ذرات خارجی و دمای بالای موتور باشد. جلوگیری از یاتاقان زدن با انجام نگهداری و تعمیرات منظم، تعویض روغن در زمان مناسب، استفاده از روغن با کیفیت، نظافت دوره‌ای و تعویض فیلتر روغن، و رعایت دمای مناسب موتور امکان‌پذیر است.

یاتاقان زدن یعنی چه؟

این اصطلاح به معنای ایجاد شدت بیش از حد بین اجزای مختلف موتور است که می‌تواند باعث خرابی و آسیب به قطعات مختلف شود. در صورتی که فشار روغن در یکی از یاتاقان کاهش یابد، این موضوع می‌تواند به شکل انحراف یاتاقان از محور آن اتفاق بیفتد، و اگر روغن به صورت کافی بین یاتاقان و میل لنگ نباشد، این می‌تواند با ایجاد اصطکاک، باعث خرابی یاتاقان و حتی ترکیدن آن شود.

در هنگام مواجه با موتور یاتاقان زده چه باید کرد؟

در صورتی که به هر دلیلی موتور خودروتان دچار اختلال در یاتاقان شده است، توصیه می‌کنیم فورا به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید تا عیب یابی و تعمیرات لازم صورت گیرد. در صورت عدم اقدام به موقع، خطرات جدی برای سلامتی و ایمنی خودرو و باندهای رانندگی ایجاد خواهد شد. در بعضی موارد، دیده شده است که عدم توجه به تعویض یا تعمیر یاتاقان موتور باعث خسارت‌های جدی برای کلیه سیستم موتور شده و در صورت بروز این موضوع، امکان عمل نکردن خودرو و یا حتی تصادفات جدی در جاده‌ها فراهم خواهد شد.